دومین نشست زنان در آموزش عالی (با نگاهی به دانشگاه شهرکرد)، روز چهارشنبه 26 آذر به همت گروه مطالعات زنان مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و با همکاری دفتر مشاور وزیر علوم در امور زنان و خانواده و دانشگاه شهرکرد برگزار شد. به گزارش روابط عمومی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی در این نشست که با حضور دکتر فائزه رحمانی، مشاور وزیر علوم در امور زنان و خانواده و به میزبانی دکتر خدیجه کشاورز، مدیر گروه مطالعات زنان موسسه برگزار شد، دکتر الهام قنبری عدیوی، مشاور رییس دانشگاه شهرکرد در امور زنان و خانواده، دکتر مریم تقی زاده دهکردی، استادیار گروه مهندسی برق دانشکده فنی دانشگاه شهرکرد، دکتر بنفشه محمدی، استادیار بیومکانیک ورزشی دانشگاه شهرکرد، دکتر فرانک کبیری، استادیار گروه صنایع دستی دانشکده هنر دانشگاه شهرکرد و دکتر زهرا ایزدی، استادیار مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه شهرکرد به ارائه نظرات و دیدگاه های خود پرداختند.   دکتر قنبری عدیوی در سخنان خود به بیان برخی مشکلات زنان شاغل در دانشگاه و ارائه پیشنهادهایی برای رفع این مشکلات پرداخت و در ادامه بخشی از برنامه‌های آتی دانشگاه در حوزه زنان و خانواده را تبیین کرد. وی، عدم امکان انتقالی برای عضو هیئت علمی زن به تبعیت از محل کار همسر، اختصاص یک پایه اضافی برای سربازی آقایان در بدو ورود و شروع تبعیض در میزان دستمزد به دلیل حق عائله مندی فقط برای مردان را مطرح کرد. همچنین لحاظ شدن تعداد فرزندان به نفع مردان در تمام بندهای حقوقی با وجود این که مسوولیت اصلی فرزندان بر عهده مادر است و برداشت غلط از واژه سرپرست خانوار را از جمله مشکلات زنان شاغل. از جمله زنان هیات علمی در دانشگاه شهرکرد عنوان کرد. قنبری، عدم توجه به چندجانبه بودن مسوولیت یک زن به عنوان عضو هیئت علمی یعنی همسر و مادر بودن و تدوین شیوه‌نامه‌های یکسان با مردان جهت سنجش صلاحیت بانوان  برای تبدیل وضعیت و ارتقا، نبود نگاه ویژه به بانوان و پتانسیل‌های آن‌ها و جبران حضور کم بانوان در ادوار گذشته و همچنین تبعیض‌های قومیتی علاوه بر  تبعیض‌های جنسیتی موجود را از جدی‌ترین موانع سر راه پیشرفت زنان عنوان کرد. دکتر قنبری در ادامه، سپردن کارهای چالشی و ملموس به مدیران زن، مطلع کردن زنان از تمام عملیات و تصمیم‌گیری‌های مهم، برنامه‌های مشاوره تعلیمی – پشتیبانی مدیران ارشد در خصوص استراتژی‌های برابری جنسیتی، آموزش مسائل اجرایی و مدیریتی به زنان، آگاهی‌بخشی به مدیران ارشد در مورد حضور بیشتر زنان در جایگاه‌های مدیریتی، امکان تعریف شرایط کاری منعطف (زمانی و مکانی)، شکل‌‌دهی گروه‌های کانونی برای زنان در سطح مدیریت میانی و ارشد، انتصاب و تشویق مردان حامی برابری جنسیتی در سمت مدیریت ارشد و استفاده از طرح های حمایتی را به منظور گسترش حضور زنان در عرصه آموزش عالی پیشنهاد کرد. مشاور رییس دانشگاه شهرکرد در امور زنان و خانواده همچنین اجرایی شدن موارد موجود در تبصره‌های جدید در قوانین و همچنین برنامه ششم و برنامه هفتم توسعه جهت بهبود وضعیت حقوقی بانوان شاغل در سطح دانشگاه، اخذ بودجه جهت ارائه تسهیلات برای درمان‌های مربوط به ناباروری، اختصاص ساعت مشخص ورزش در هفته برای بانوان کارمند جهت تقویت روحیه و ایجاد نشاط کاری، برگزاری ورزش‌های گروهی و بازدیدهای گروهی را از جمله برنامه‌های آتی دانشگاه شهرکرد برای کارمندان زن عنوان کرد. قنبری در پایان با بیان این که جایگاه مشاوران امور زنان و خانواده در دانشگاه‌ها مشخص نیست از این که اغلب این مشاوران حکم ندارند و از مزایایی مثل حق مدیریت بهره‌مند نمی‌شوند، گلایه کرد.   دکتر فائزه رحمانی، مشاور وزیر علوم در امور زنان و خانواده هم با بیان این که این نشست ها به نوعی برای تبیین جایگاه مشاوران زنان دانشگاه‌ها است، اظهار داشت: نباید انتظار داشت که مساله جایگاه مشاوران زنان به سرعت حل شود به دلیل اینکه این مساله بعد از 30، 40 سال به تازگی در وزارت‌خانه ای که تمام زیرساخت‌های آن  کاملا مردانه است، مطرح شده است. تصویب شرح وظایف مشاوران هم ماه‌ها طول کشیده با این حال در دانشگاه‌ها عملاً سلیقه ای برنامه ریزی می شود ولی به هر حال باید از جایی شروع کرد. وی با تایید اختصاص پایه به مردان به دلیل پشت سر گذاشتن دوره مقدس سربازی، از پیگیری پایه استحقاقی برای زنان هیئت علمی دارای فرزند، در وزارت علوم خبر داد. رحمانی با بیان این که تا زمانی که تصویری از وضعیت زنان در آموزش عالی نداشته باشیم نمی توانیم دنبال مطالبه حقوق زنان دانشگاهی باشیم، به بحث دانشگاه دوستدار خانواده اشاره کرد و از شرکت‌کنندگان در نشست خواست، نظراتشان را درباره این که چه دانشگاهی دوستدار خانواده است مطرح کنند. وی با اذعان به این که برخی قوانین قدیمی، خود به مانعی در جهت عدالت جنسیتی و احقاق حقوق زنان تبدیل شده‌اند، بر ضرورت روزآمدسازی قوانین تاکید کرد و گفت: فضای وزارت علوم چندان فرقی با دانشگاه ها ندارد و حتی وزیر هم نمیتواند قوانین مرتبط با زنان را یک شبه متحول کند، چون هرگونه تصمیمی در این زمینه‌ها باید در جلسات تصمیم گیری نظیر شورای معاونین مطرح و بررسی شود. رحمانی با توصیه به حرکت محتاطانه و آرام در پیگیری مطالبات همکاران زن اظهار داشت: این احتیاط نه از باب محافظه کاری، که به این دلیل است که زیرساخت قانونی فعلی باید به تدریج تغییر کند و اینکه با شعار شایسته سالاری ممکن است عده ای از دستیابی به شغل هیات علمی محروم شوند چون زیرساخت‌های لازم وجود ندارد!   در ادامه این نشست، دکتر فرانک کبیری، استادیار گروه صنایع دستی دانشکده هنر دانشگاه شهرکرد به بیان تجربه زیسته خود و فراز و فرودهایی پرداخت که در طول زندگی دانشگاهی خود پشت سرگذاشته است.   دکتر مریم تقی زاده نیز در این نشست گفت: ما اعضای هیات علمی دانشگاهها همچون بانوان و مردان در عرصه های دیگر با تمام توان می کوشیم تا گامی در جهت پیشرفت خود و جامعه بر داریم. اما برخی اوقات به دلیل کافی نبودن قوانین حمایتی و فرهنگسازی لازم در مورد حق و حقوقمان با مشکلاتی روبرو می شویم، اما با وجود همه مشکلات، بانوان دانشگاه شهرکرد در عرصه های گوناگون توانمند ظاهر شده اند. دکتر تقی زاده افزود: بانوان با توجه به مسئولیت بیشتر در خانه و وظیفه مقدس فرزند پروری ممکن است در مقاطعی از کار کمتر از مردان فرصت پژوهش داشته باشند اما وجود آنها در امر آموزش و مدیریت به دلیل ویژگی های بارز آنها بسیار موثر و لازم است، پس باید زمینه فرهنگی و قانونی برای حمایت از بانوان در شرایط خاص فراهم شود تا آنها بتوانند نقش ارزشمندشان را در خانواده و محیط کار با خاطری آسوده و به بهترین شکل انجام دهند.   دکتر زهرا ایزدی، استادیار مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه شهرکرد و مسوول کمیته عفاف و حجاب این دانشگاه هم با تبیین اقدامات انجام شده در راستای ترویج الگوی اسلامی ایرانی حجاب گفت: انجام تحقیقاتی با محوریت عفاف و حجاب، ارائه 500 ساعت مشاوره در خوابگاه ها توسط خواهران حوزوی، برگزاری یادواره شهدای زن استان و مسابقه تصویرگری کتاب، اجرای طرح گوهر ناب در راستای رعایت کرامت انسانی و حقوق شهروندی و انتشار ویژه نامه عفاف و حجاب از جمله اقدامات کمیته است. وی در پایان کاهش واحدهای تدریس زنان و کاهش حداقل امتیاز ارتقا و تغییر وضعیت استخدامی برای زنان را هم پیشنهاد کرد.   رحمانی در پاسخ  گفت: اگر از کسری واحد تا کاهش امتیاز ارتقا را درخواست کنیم خوشایند نیست چون بعداً در فرایند استخدام زنان هم مشکلات جدیدی ایجادمی‌شود. زنان نیاز به اغماض ندارند و تنها درخواست ما این است که زمین را از سنگلاخ خالی کنید و گرنه همان حمایت های کوتاه مدت و مقطعی در دوران بارداری و دو سال اول تربیت فرزند کافی است.   دکتر کشاورز، مدیر گروه مطالعات زنان مؤسسه هم گفت: برخی امتیازاتی که زنان درخواست می‌کنند کار را سخت تر می‌کند، شایسته سالاری خیلی وقتها نیست و تنها اسطوره ای است که فکر می کنیم وجود دارد . وی با اشاره به پژوهش‌ دکتر شادی طلب در زمینه پایداری کلیشه‌های جنسیتی در ارزیابی زنان در آموزش عالی  گفت: دکتر شادی‌طلب و همکارانش در کتاب «موانع ارتقای زنان به رتبه استادی در دانشگاه‌های ایران» به پژوهشی اشاره می‌کنند که طی آن «دو  رزومه  فردی متقاضی یکی برای استخدام و دیگری برای ارتقا به  جامعه مورد بررسی که متشکل از روانشناسان دانشگاهی آمریکا بودند فرستاده شد. رزومه های فرستاده شده کاملا واقعی و متعلق به خانمی بود که با رزومه اول استخدام شده و با دومی ارتقا یافته بود. تنها تغییری که داده شد، تغییر نام دارندگان رزومه‌ها به نام‌های زنانه  و مردانه بود و بدین ترتیب چهار رزومه زن و مرد متقاضی شغل و زن و مرد کاندیدای ارتقا برای روان‌شناسان دانشگاهی فرستاده شد (هر پاسخگو فقط یکی از رزومه ها را دریافت می کرد). یافته ها نشان می‌دهد که  مردان و زنان روانشناس با احتمال بیشتری مرد متقاضی شغل را در مقایسه با زن متقاضی شغل توصیه می‌کنند. گرچه رزومه‌ها یکسان بود ولی هر دو گروه بر این نظر بودند که مرد متقاضی شغل، تجربه کافی پژوهش، آموزش و خدمات را بیش از زن متقاضی داراست. در مورد ارتقا بین زنان و مردان روان شناس تفاوت معناداری در ارزیابی سوابق کار متقاضیان وجود نداشت و با احتمال مساوی هر دو متقاضی را برای ارتقا تایید می کردند، اما در حاشیه پرسشنامه های مربوط به متقاضی زن نکاتی نوشته شده بود مثل این که ما باید قدرت سخنوری زن متقاضی را ببینیم یا باید شواهدی را ببینیم که آیا واقعا او این بودجه های تحقیقاتی را گرفته است یا خودش به طور مستقل این مقاله ها را نوشته است»! این نگاه پر از کلیشه جنسیتی، متاسفانه خیلی وقت‌ها تاثیر خود را می‌گذارد و زنان زیادی به رغم شایستگی حذف می‌شوند. کشاورز خاطرنشان کرد: هدف این نشست‌ها این است که وضعیت موجود در پروسه هیات علمی شدن و ارتقا را روشن‌تر کنیم و به رفع شکاف جنسیتی موجود کمک کنیم. خوشبختانه این شکاف جنسیتی در دوره دکتری کم تر شده ولی در جذب هیئت علمی هنوز وجود دارد و نسبت جذب مردان به زنان در سال 1398،  70 به 30 بوده  است.   دکتر بنفشه محمدی، استادیار بیومکانیک ورزشی دانشگاه شهرکرد هم در سخنرانی خود به اهمیت سلامت جسمی و روانی به عنوان مهم ترین عامل در دسترسی به منابع انسانی سالم و کارآمد اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات شایع در مردان و زنان شاغل، اختلالات اسکلتی - عضلانی است که شیوع آن در برخی مشاغل در ایران به بیش از 50 درصد می‌رسد. ورزش کردن از موثرترین روش‌های پیشگیری از اختلالات اسکلتی - عضلانی است و لذا وجود برنامه‌های ورزشی برای کارکنان به حفظ سلامت آنها کمک می‌کند. با این حال زنان که به نسبت مردان بیشتر در معرض این اختلالات قرار دارند به دلیل مسوولیت مادری و امور خانه و ... اغلب نمی‌توانند در خارج از ساعت کاری در برنامه‌های ورزشی شرکت کنند. وی با بیان این که یک پنجم اساتید دچار فرسودگی شغلی هستند که باعث غیبت و ترک کار و بی انگیزگی می شود در ادامه به بیان راهکارهایی برای ارتقای بهزیستی روان شناختی زنان پرداخت و با توصیه به برگزاری تورهای مختلف آموزشی، پژوهشی و تفریحی برای کمک به سلامت روانی و جسمی زنان دانشگاهی، گفت: در برنامه‌ریزی این قبیل تورها باید خانم‌های عضو هیئت علمی را با خانواده یا دوست در نظر بگیریم که بتوانند با فراغ بال بیشتر و همراه فرزند یا خانواده در این برنامه‌ها شرکت کنند. وی با پیشنهاد این که همچنان که به پارامترهای علمی و فرهنگی در ادارات امتیاز داده می‌شود،  برای  ارتقای سلامت جسمانی افراد هم که باعث افزایش کارایی آنها می‌شود امتیاز ویژه‌ای در نظر گرفته شود، این اقدام را گامی موثر برای ترغیب افراد به ورزش کردن و ارتقای سلامت خود عنوان کرد: توان جسمانی نیروی انسانی یعنی کارایی بالاتر و باید یک امتیاز ویژه  برای تشویق  آن‌ها  به این فعالیت‌ها در نظر گرفت. محمدی گفت: هدف از ترویج ورزش در دانشگاه و سایر اماکن شغلی، قهرمان پروری نیست بلکه اتاقهای تندرستی‌ای تدارک دیده شوند که مرتباً وضعیت سلامت کارمندان و اعضای هیات علمی را پایش کنند و برای هر کس، پرونده سلامت تشکیل دهند.