| تاریخ ارسال: 1401/7/6 |
مقدمه
ابونصر محمد فارابی ملقب به معلم ثانی، فیلسوف و دانشمند بزرگ جهان اسلام، سهمی مهم و منحصربفرد در بنانهادن ساختمان رفیع عقلانیت اسلامی دارد و آراء و اندیشه‌های او در شکل‌گیری تمدن شکوهمند اسلامی در قرن ۴ و ۵ هجری قمری، نقش به‌سزایی داشته است. به‌رغم شهرت فارابی در جهان، به ویژه عالم اسلامی، و صدها کتاب و مقاله علمی که تاکنون به زبان های گوناگون در باب افکار ایشان تألیف و منتشر شده است، هنوز بخش مهمی از اندیشه‌های او که می‌تواند در بسط و تعمیق عقلانیت اسلامی و باز کردن برخی از گر‌ه‌های علمی تأثیرگذار باشد، آنطور که شایسته است مورد تحقیق قرار نگرفته و حتی در مواردی ناشناخته مانده است. در این میان، جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان صدرنشین تولید علمی در جهان اسلام و همچنین کشور برادر و دوست، جمهوری قزاقستان به عنوان موطن نخستین فارابی، بیش از سایر کشورهای اسلامی در احیاء آثار و افکار این فیلسوف و دانشمند بزرگ احساس مسئولیت می‌کنند و انتظار می‌رود در ساحت فارابی‌شناسی پیشتاز باشند. در همین راستا، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار عالیجناب قاسم ژورمات توکایف، رئیس‌جمهور محترم قزاقستان، که در تاریخ ۲۷ خردادماه ۱۴۰۱ هجری شمسی صورت گرفت، پیشنهاد شکل‌گیری کمیته مشترک علمی توسط ایران و قزاقستان به‌منظور گسترش فعالیت‌های علمی و تحقیقی درباره فارابی را ارائه فرمودند که مورد استقبال آن مقام محترم قزاقستان نیز قرار گرفت. به همین منظور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت عتف جمهوری اسلامی ایران در ایجاد بسترهای مساعد برای شکل‌گیری کمیته مزبور، به صورت مبتکرانه مبادرت به ایجاد کارگروه علمی کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی نمود و ریاست دبیرخانه آن را به رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سپرد. این بروشور درصدد معرفی کارگروه علمی کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی و اهداف، سیاست‌ها و اولویت‌های پیشنهادی جهت طرح و تصویب در کمیته مشترک می‌باشد.
اهداف و وظایف پیشنهادی کمیته مشترک (جهت تصویب)
۱- معرفی همه جانبه منزلت علمی، فکری و فرهنگی ابونصر محمد فارابی به جهان؛
۲- شناسایی، احیاء آثار فارابی و کمک به تصحیح و ترجمه آن‌ها به زبان‌های رایج؛
۳- شناسایی و معرفی تحقیقات معتبر انجام شده درباره افکار و آراء فارابی؛
۴- کمک به شکل‌گیری آرشیو الکترونیکی نسخ گوناگون آثار فارابی و پژوهش‌های مربوطه به زبان‌های گوناگون؛
۵- حمایت علمی و مالی از پروژ‌ه‌های مشترک تحقیقاتی با موضوع فارابی‌شناسی؛
۶- برگزاری کنفرانس‌های علمی بین‌المللی و معتبر در عرصه فارابی‌شناسی؛
۷- تشویق معنوی و مادی فارابی‌پژوهان در اقصی نقاط جهان در قالب تأسیس یک جایزه جهانی؛
۸- بسترسازی برای همکاری و تعامل میان محافل علمی دانشگاهی و حوزوی جهان اسلام در مسیر بسط و گسترش فلسفه، حکمت و دانش‌های اسلامی؛
۹- زمینه‌سازی برای اعطاء بورس‌های تحصیلی دکتری و فوق دکتری و فرصت‌های مطالعاتی در عرصه فارابی‌شناسی؛
چشم‌انداز پیشنهادی کمیته مشترک در بازه ۲۰ ساله (جهت تصویب)
۱- شناخت بهتر منزلت علمی، فکری و فرهنگی فارابی در جهان و شکل‌گیری کرسی‌های علمی متعدد فارابی‌شناسی در دانشگا‌ه‌های معتبر جهان؛
۲- رسیدن به نظام مسائل و موضوعات فارابی‌شناسی و شناخته شدن و انجام پژوهش در بخش‌های مغفول اندیشه‌های فارابی؛
۳- امتداد فلسفه و حکمت اسلامی در جهان اسلام با اثرپذیری از الگوی فلسفه فارابی؛
۴- استفاده بیشتر از افکار و اندیشه‌های فارابی در دانش‌های مرتبط آکادمیک جهت رشد و ارتقاء علوم انسانی و اسلامی؛
۵- نهادینه‌سازی روابط علمی و فرهنگی میان ایران، قزاقستان و سایرکشورهای مرتبط با حوزه فارابی‌شناسی.
اهداف و وظایف کارگروه علمی در ایران
۱- شناسایی ظرفیت‌های علمی مراکز دانشگاهی و حوزوی در عرصه فارابی‌شناسی و کمک به فعال‌سازی این ظرفیت‌ها؛
۲- طراحی و اجرای گرو‌ه‌های پژوهشی فارابی‌شناسی در مجموعه‌های حوزوی و دانشگاهی در رشته‌های گوناگون؛
۳- شناسایی و معرفی فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی ارزشمند در زمینه فارابی‌شناسی؛
۴- کمک به اجرای موسوعه فارابی و ترجمه آن مبتنی بر استانداردهای آکادمیک؛
۵- مطالعه و تدوین نظام مسائل و موضوعات پژوهشی در زمینه فارابی‌شناسی؛
۶- حمایت علمی و مادی از پژوهش‌های مهم و کلیدی فارابی‌شناسی؛
۷- حمایت علمی و در صورت امکان مادی از برگزاری کنفرانس‌های علمی در زمینه فارابی‌شناسی؛
۸- تعریف بورس‌های دکتری و فوق‌دکتری فرصت‌های مطالعاتی در این عرصه؛
۹- تعریف یک جایزه اختصاصی در زمینه فارابی‌شناسی ترجیحاً در جشنواره بین‌المللی فارابی؛
۱۰- ایجاد پورتال بین‌المللی فارابی‌شناسی جهت ثبت و گزارش فعالیت‌های کمیته علمی مشترک و همچنین به اشتراک گذاشتن سایر اطلاعات مفید در این عرصه؛
۱۱- تنظیم و آماده‌سازی دستور جلسات کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی و پیگیری مصوبات جلسات مذکور؛
۱۲- ایجاد مقدمات لازم جهت ارتقاء کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی به کمیته مشترک پنج جانبه ایران، قزاقستان، سوریه، افغانستان و عراق و شکل‌گیری بنیاد فارابی‌شناسی با مشارکت این کشورها؛
سیاست‌های کارگروه علمی در ایران
۱- پرهیز از ورود به فعالیت‌های صوری و تشریفاتی در فارابی‌شناسی؛
۲- طراحی هدفمند فعالیت‌های علمی و اجتناب از حرکت نامنظم و پراکنده‌کاری؛
۳- تدوین و رعایت کامل شاخص‌های علمی در فعالیت‌های علمی فارابی‌شناسی؛
۴- جهت‌دهی به محققان با استعداد و نخبه جهت ورود به حوزه فارابی‌پژوهی؛
۵- ترویج فارابی‌شناسی در دپارتمان‌های علمی متنوع (فرافلسفی) متناسب با دغدغه‌های متنوع فارابی؛
۶- کمک به تمرکز مستمر برخی از شخصیت‌های فارابی‌شناس بر عرصه فارابی‌شناسی؛
۷- تقسیم کار روشن میان دستگاه‌‌های عضو کارگروه و ایجاد ضمانت لازم برای انجام مسئولیت‌های محوله به اعضاء؛
۸- ترغیب دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی کشورهای گوناگون برای مشارکت در فعالیت‌های علمی ایران در حوزه فارابی‌شناسی؛
۹- تشویق مجموعه‌های هنری به منظور شکل‌گیری تولیدات هنری فاخر در عرصه فارابی‌شناسی مبتنی بر مستندات علمی.
اولویت‌های کارگروه علمی درسال ۱۴۰۱
۱- حمایت از طرح موسوعه فارابی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
۲- برگزاری کنگره جهانی فارابی، فرهنگ و تمدن اسلامی و نشست‌های اقماری آن؛
۳- شناسایی فعالیت‌های علمی در باب فارابی شناسی در ایران؛
۴- اجرای فاز اول پورتال فارابی‌شناسی (طراحی محتوایی، شکلی و فنی پورتال).
لوازم شکل‌گیری دبیرخانه کارگروه
۱- تسریع در تشکیل کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت امور خارجه و تصویب اهداف آن؛
۲- اختصاص بودجه مناسب از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای دبیرخانه کارگروه علمی در ایران؛
۳- همکاری حداکثری وزارت امور خارجه با دبیرخانه کارگروه علمی به منظور ارتباط سهل و روان با دانشگاه‌ها و محافل علمی قزاقستان؛
۴- مشارکت حداکثری وزارت امور خارجه با دبیرخانه کارگروه علمی به‌منظور تحقق اهداف پیش‌بینی شده.
اعضاء کارگروه علمی
۱- رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۲- دبیر علمی جشنواره بین‌المللی فارابی
۳- رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۴- رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
۵- رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
۶- رئیس مجمع عالی حکمت اسلامی
۷- رئیس دانشگاه تهران
۸- رئیس دانشگاه فردوسی مشهد
۹- رئیس جامعه المصطفی (ص) العالمیه
۱۰- معاون بین‌الملل بنیاد ایران‌شناسی
۱۱- رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۱۲- شش شخصیت حقیقی فارابی‌شناس:
- جناب آقای دکتر رضا داوری اردکانی
- جناب آقای دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی
- جناب آقای دکتر حمید پارسانیا
- جناب آقای دکتر محسن رضوانی
- جناب آقای دکتر رضا ماحوزی
- جناب آقای دکتر محسن مهاجرنیا
تذکار: بر حسب نیاز و با تشخیص رئیس کارگروه، از افراد حقوقی و حقیقی ذی‌ربط جهت حضور در جلسات کارگروه علمی با حق رأی دعوت به عمل خواهد آمد.
ابونصر محمد فارابی ملقب به معلم ثانی، فیلسوف و دانشمند بزرگ جهان اسلام، سهمی مهم و منحصربفرد در بنانهادن ساختمان رفیع عقلانیت اسلامی دارد و آراء و اندیشه‌های او در شکل‌گیری تمدن شکوهمند اسلامی در قرن ۴ و ۵ هجری قمری، نقش به‌سزایی داشته است. به‌رغم شهرت فارابی در جهان، به ویژه عالم اسلامی، و صدها کتاب و مقاله علمی که تاکنون به زبان های گوناگون در باب افکار ایشان تألیف و منتشر شده است، هنوز بخش مهمی از اندیشه‌های او که می‌تواند در بسط و تعمیق عقلانیت اسلامی و باز کردن برخی از گر‌ه‌های علمی تأثیرگذار باشد، آنطور که شایسته است مورد تحقیق قرار نگرفته و حتی در مواردی ناشناخته مانده است. در این میان، جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان صدرنشین تولید علمی در جهان اسلام و همچنین کشور برادر و دوست، جمهوری قزاقستان به عنوان موطن نخستین فارابی، بیش از سایر کشورهای اسلامی در احیاء آثار و افکار این فیلسوف و دانشمند بزرگ احساس مسئولیت می‌کنند و انتظار می‌رود در ساحت فارابی‌شناسی پیشتاز باشند. در همین راستا، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار عالیجناب قاسم ژورمات توکایف، رئیس‌جمهور محترم قزاقستان، که در تاریخ ۲۷ خردادماه ۱۴۰۱ هجری شمسی صورت گرفت، پیشنهاد شکل‌گیری کمیته مشترک علمی توسط ایران و قزاقستان به‌منظور گسترش فعالیت‌های علمی و تحقیقی درباره فارابی را ارائه فرمودند که مورد استقبال آن مقام محترم قزاقستان نیز قرار گرفت. به همین منظور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت عتف جمهوری اسلامی ایران در ایجاد بسترهای مساعد برای شکل‌گیری کمیته مزبور، به صورت مبتکرانه مبادرت به ایجاد کارگروه علمی کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی نمود و ریاست دبیرخانه آن را به رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سپرد. این بروشور درصدد معرفی کارگروه علمی کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی و اهداف، سیاست‌ها و اولویت‌های پیشنهادی جهت طرح و تصویب در کمیته مشترک می‌باشد.
اهداف و وظایف پیشنهادی کمیته مشترک (جهت تصویب)
۱- معرفی همه جانبه منزلت علمی، فکری و فرهنگی ابونصر محمد فارابی به جهان؛
۲- شناسایی، احیاء آثار فارابی و کمک به تصحیح و ترجمه آن‌ها به زبان‌های رایج؛
۳- شناسایی و معرفی تحقیقات معتبر انجام شده درباره افکار و آراء فارابی؛
۴- کمک به شکل‌گیری آرشیو الکترونیکی نسخ گوناگون آثار فارابی و پژوهش‌های مربوطه به زبان‌های گوناگون؛
۵- حمایت علمی و مالی از پروژ‌ه‌های مشترک تحقیقاتی با موضوع فارابی‌شناسی؛
۶- برگزاری کنفرانس‌های علمی بین‌المللی و معتبر در عرصه فارابی‌شناسی؛
۷- تشویق معنوی و مادی فارابی‌پژوهان در اقصی نقاط جهان در قالب تأسیس یک جایزه جهانی؛
۸- بسترسازی برای همکاری و تعامل میان محافل علمی دانشگاهی و حوزوی جهان اسلام در مسیر بسط و گسترش فلسفه، حکمت و دانش‌های اسلامی؛
۹- زمینه‌سازی برای اعطاء بورس‌های تحصیلی دکتری و فوق دکتری و فرصت‌های مطالعاتی در عرصه فارابی‌شناسی؛
چشم‌انداز پیشنهادی کمیته مشترک در بازه ۲۰ ساله (جهت تصویب)
۱- شناخت بهتر منزلت علمی، فکری و فرهنگی فارابی در جهان و شکل‌گیری کرسی‌های علمی متعدد فارابی‌شناسی در دانشگا‌ه‌های معتبر جهان؛
۲- رسیدن به نظام مسائل و موضوعات فارابی‌شناسی و شناخته شدن و انجام پژوهش در بخش‌های مغفول اندیشه‌های فارابی؛
۳- امتداد فلسفه و حکمت اسلامی در جهان اسلام با اثرپذیری از الگوی فلسفه فارابی؛
۴- استفاده بیشتر از افکار و اندیشه‌های فارابی در دانش‌های مرتبط آکادمیک جهت رشد و ارتقاء علوم انسانی و اسلامی؛
۵- نهادینه‌سازی روابط علمی و فرهنگی میان ایران، قزاقستان و سایرکشورهای مرتبط با حوزه فارابی‌شناسی.
اهداف و وظایف کارگروه علمی در ایران
۱- شناسایی ظرفیت‌های علمی مراکز دانشگاهی و حوزوی در عرصه فارابی‌شناسی و کمک به فعال‌سازی این ظرفیت‌ها؛
۲- طراحی و اجرای گرو‌ه‌های پژوهشی فارابی‌شناسی در مجموعه‌های حوزوی و دانشگاهی در رشته‌های گوناگون؛
۳- شناسایی و معرفی فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی ارزشمند در زمینه فارابی‌شناسی؛
۴- کمک به اجرای موسوعه فارابی و ترجمه آن مبتنی بر استانداردهای آکادمیک؛
۵- مطالعه و تدوین نظام مسائل و موضوعات پژوهشی در زمینه فارابی‌شناسی؛
۶- حمایت علمی و مادی از پژوهش‌های مهم و کلیدی فارابی‌شناسی؛
۷- حمایت علمی و در صورت امکان مادی از برگزاری کنفرانس‌های علمی در زمینه فارابی‌شناسی؛
۸- تعریف بورس‌های دکتری و فوق‌دکتری فرصت‌های مطالعاتی در این عرصه؛
۹- تعریف یک جایزه اختصاصی در زمینه فارابی‌شناسی ترجیحاً در جشنواره بین‌المللی فارابی؛
۱۰- ایجاد پورتال بین‌المللی فارابی‌شناسی جهت ثبت و گزارش فعالیت‌های کمیته علمی مشترک و همچنین به اشتراک گذاشتن سایر اطلاعات مفید در این عرصه؛
۱۱- تنظیم و آماده‌سازی دستور جلسات کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی و پیگیری مصوبات جلسات مذکور؛
۱۲- ایجاد مقدمات لازم جهت ارتقاء کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی به کمیته مشترک پنج جانبه ایران، قزاقستان، سوریه، افغانستان و عراق و شکل‌گیری بنیاد فارابی‌شناسی با مشارکت این کشورها؛
سیاست‌های کارگروه علمی در ایران
۱- پرهیز از ورود به فعالیت‌های صوری و تشریفاتی در فارابی‌شناسی؛
۲- طراحی هدفمند فعالیت‌های علمی و اجتناب از حرکت نامنظم و پراکنده‌کاری؛
۳- تدوین و رعایت کامل شاخص‌های علمی در فعالیت‌های علمی فارابی‌شناسی؛
۴- جهت‌دهی به محققان با استعداد و نخبه جهت ورود به حوزه فارابی‌پژوهی؛
۵- ترویج فارابی‌شناسی در دپارتمان‌های علمی متنوع (فرافلسفی) متناسب با دغدغه‌های متنوع فارابی؛
۶- کمک به تمرکز مستمر برخی از شخصیت‌های فارابی‌شناس بر عرصه فارابی‌شناسی؛
۷- تقسیم کار روشن میان دستگاه‌‌های عضو کارگروه و ایجاد ضمانت لازم برای انجام مسئولیت‌های محوله به اعضاء؛
۸- ترغیب دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی کشورهای گوناگون برای مشارکت در فعالیت‌های علمی ایران در حوزه فارابی‌شناسی؛
۹- تشویق مجموعه‌های هنری به منظور شکل‌گیری تولیدات هنری فاخر در عرصه فارابی‌شناسی مبتنی بر مستندات علمی.
اولویت‌های کارگروه علمی درسال ۱۴۰۱
۱- حمایت از طرح موسوعه فارابی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
۲- برگزاری کنگره جهانی فارابی، فرهنگ و تمدن اسلامی و نشست‌های اقماری آن؛
۳- شناسایی فعالیت‌های علمی در باب فارابی شناسی در ایران؛
۴- اجرای فاز اول پورتال فارابی‌شناسی (طراحی محتوایی، شکلی و فنی پورتال).
لوازم شکل‌گیری دبیرخانه کارگروه
۱- تسریع در تشکیل کمیته مشترک ایران و قزاقستان در فارابی‌شناسی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت امور خارجه و تصویب اهداف آن؛
۲- اختصاص بودجه مناسب از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای دبیرخانه کارگروه علمی در ایران؛
۳- همکاری حداکثری وزارت امور خارجه با دبیرخانه کارگروه علمی به منظور ارتباط سهل و روان با دانشگاه‌ها و محافل علمی قزاقستان؛
۴- مشارکت حداکثری وزارت امور خارجه با دبیرخانه کارگروه علمی به‌منظور تحقق اهداف پیش‌بینی شده.
اعضاء کارگروه علمی
۱- رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۲- دبیر علمی جشنواره بین‌المللی فارابی
۳- رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
۴- رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
۵- رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
۶- رئیس مجمع عالی حکمت اسلامی
۷- رئیس دانشگاه تهران
۸- رئیس دانشگاه فردوسی مشهد
۹- رئیس جامعه المصطفی (ص) العالمیه
۱۰- معاون بین‌الملل بنیاد ایران‌شناسی
۱۱- رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
۱۲- شش شخصیت حقیقی فارابی‌شناس:
- جناب آقای دکتر رضا داوری اردکانی
- جناب آقای دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی
- جناب آقای دکتر حمید پارسانیا
- جناب آقای دکتر محسن رضوانی
- جناب آقای دکتر رضا ماحوزی
- جناب آقای دکتر محسن مهاجرنیا
تذکار: بر حسب نیاز و با تشخیص رئیس کارگروه، از افراد حقوقی و حقیقی ذی‌ربط جهت حضور در جلسات کارگروه علمی با حق رأی دعوت به عمل خواهد آمد.
دفعات مشاهده: 937 بار |
دفعات چاپ: 74 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
آخرین مطالب سایت