| تاریخ ارسال: 1402/2/23 |
مراسم رونمایی از کتاب هوش مصنوعی و آینده آموزش دانشگاهی در ایران با حضور دکتر حسینی‌مقدم در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با حضور نویسنده کتاب هوش مصنوعی و آینده آموزش دانشگاهی در ایران در سومین روز نمایشگاه بین‌المللی کتاب در محل غرفه انتشارات مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار شد.
ممکن است کمی در مورد کتاب و انگیزه نوشتن آن برایمان بگویید؟
این کتاب تلاشی است برای به دست‌دادن روایتی از بررسی تغییرات حاصل از پیشرفت‌های هوش مصنوعی در آموزش دانشگاه‌ها؛ به عبارت روشن‌تر در این کتاب تلاش شده است نشان داده شود که آموزش مبتنی بر یاددهی و یادگیری یکی از اصلی‌ترین کارویژه‌ها و خدماتی است که دانشگاه‌ها در طول تاریخ فعالیت‌های خود عرضه کردهاند. در این کتاب نشان‌داده‌شده این کارکرد تاریخی دانشگاه‌ها چگونه بر حسب گسترش نفوذ و به‌کارگیری هوش مصنوعی در حال تحول است. برای این منظور برخی از مصادیق به‌کارگیری هوش مصنوعی در آموزش بررسی شده است همچون مدل‌های زبانی بزرگ (Large language Modelling)، افزایش توان پردازش اطلاعات (Computation Power)، یادگیری عمیق، به‌کارگیری روبات‌های انسان‌نما (Humanoid)، یا ترکیبی از انسان و روبات که از آن به سایبورگ (Cyborg) نام می‌برند.
برخی از مضامین یا ایده‌های کلیدی که در کتاب بررسی شده‌اند کدامند؟
یکی از ایده‌های اصلی آن است که دانشگاه یک نظام پویا است. دینامیزم دانشگاه در طول سه قرن گذشته ناظر بر همسویی و همراهی با تغییرات فناورانه در جامعه بوده است. پیدایش انقلاب صنعتی اول و گذار از جامعه کشاورزی به جامعه صنعتی و به‌تبع آن سایر انقلاب‌های صنعتی باعث شده است که دانشگاه برای پاسخگویی به نیازهای جامعه به شکل مستمر چشم‌اندازها، کارکردها و فرایندهای خود را بازبینی کند تا بتواند به‌عنوان یک برساخته اجتماعی و یکی از بخش‌های مهم جامعه با سایر بخش‌ها هماهنگ شود در غیر این صورت دانشگاه قادر به همراهی با تغییرات و هماهنگی با سایر بخش‌های جامعه نخواهد بود. براین‌اساس دانشگاه‌ها در ایران عموماً برگرفته از نیازهای پدیدآمده از انقلاب صنعتی اول در اروپا رشد و تکوین پیدا کردهاند. این در حالی است که جوامع امروزی تا کنون سه انقلاب صنعتی دیگر را شامل: انقلاب در فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، انقلاب دیجیتال و انقلاب مبتنی بر هوش مصنوعی را تجربه کردهاند. ازاین‌رو پاسخگویی به نیازهای آموزشی برآمده از تحولات فناورانه یادشده نیازمند بازنگری در اهداف، مأموریت‌ها، کارکردها و فرایندهای یادگیری و یاددهی است. در غیر این صورت انتظار پاسخگویی دانشگاه تأسیس شده بر اساس نیازهای انقلاب صنعتی اول به نیازهای اکنون جامعه باورپذیر و عقلانی نیست.
به نظر شما چه کسی از خواندن این کتاب بیشتر سود می‌برد و چرا؟
چند گروه از نتایج این کتاب می‌توانند سود ببرند: نخست رهبران آموزش عالی کشور در حوزه‌های تخصصی متفاوت از قبیل علوم‌انسانی، هنر، علوم اجتماعی، علوم پزشکی، علوم پایه و فنی - مهندسی می‌توانند به‌منظور سیاست‌گذاری برای طراحی و تدوین سیاست‌های مؤثر به‌منظور انطباق‌پذیر ساختن این حوزه‌های تخصصی با نیازهای اکنون و آینده جامعه از این کتاب بهره‌برداری کنند؛ گروه دوم اعضای هیئت‌علمی، دانشجویان و دانش‌آموختگان هستند که با آشنایی با محتوای عرضه شده در این کتاب می‌توانند چشم‌اندازهای بدیل دیگری را برای ارتقای مهارت‌های خود در امر آموزش و پژوهش طراحی کنند؛ گروه سوم کارفرمایان و استخدام‌کنندگان دانش‌آموختگان دانشگاهی هستند که همواره برای بهبود فعالیت‌های خود نیازمند خدمات دانشگاه هستند و این افراد به آشنایی از محتوای این کتاب می‌توانند سرنخ‌هایی را در خصوص چگونگی تحول در کسب‌وکار خود با بهره‌مندی از افراد آموزش‌دیده در حوزه هوش مصنوعی و نیز دستاوردهای فنی و مهندسی این حوزه فرابگیرند.
آیا هنگام نوشتن این کتاب با چالش‌ها یا موانع خاصی مواجه شدید؟ اگر چنین است، چگونه بر آنها غلبه کردید؟
یکی از چالش‌های مهم در هنگام نگارش این کتاب دسترسی به داده‌ها برای به دست‌دادن تصویری واقعی از وضعیت نظام آموزش عالی در کشور است؛ به عبارت روشن‌تر به‌سختی می‌توان داده‌های دیجیالیزه شده، شفاف، دسترس‌پذیر، پاک و قابل تحلیلی را در خصوص فهم چگونگی نفوذ و اثرگذاری هوش مصنوعی در نظام یادگیری و یاددهی آموزش عالی کشور در حوزه‌های علوم پزشکی، فنی - مهندسی و علوم‌انسانی و اجتماعی به دست داد.
به نظر شما، امیدوارید خوانندگان با خواندن این کتاب چه چیزی را مورد توجه قرار دهند؟
رؤیایی که در این کتاب دنبال شده آن است که جامعه علمی و کسب‌وکار کشور متوجه تغییرات به وجود آمده از هوش مصنوعی شوند و این تغییر را در ساحت‌های متفاوت آن مبتنی بر درک نقش و اهمیت منابع انسانی مستعد و آموزش‌دیده، سخت‌افزارها، نرم‌افزارها و دسترسی به داده‌ها فهمیده شود. براین‌اساس امیدوارم مخاطبان متوجه این ایده شوند که پیشرفت‌های هوش مصنوعی هم‌زمان فرصت‌ساز و تهدیدآفرین است به شکلی که چشم‌انداز روشن و امیدبخشی را پیشروی پیشرفت علمی کشور قرار می‌دهد تا بتوان بر اساس آن نوعی یوتوپیا یا آرمان‌شهر را تصویرپردازی کرد و نیز می‌تواند بیم‌دهنده پیدایش دیستوپیا و یا ویرانشهری برای نهادهای علم در کشور شود به شکلی همگی به تسخیر ماشین‌ها درآمده‌اند.
برای کتاب‌های آینده چه برنامه‌ای دارید؟
این موضوع به شکل‌های دیگر در قالب برنامه پژوهش بلندمدت و چند ساله دنبال می‌شود. در حال حاضر در قالب کتابی دیگر چگونگی تحول در اکتشافات و پیشرفت‌های علمی، علم‌ورزی و تولید دانش و معرفت به کمک هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط با آن در حال تهیه است. این کتاب حاصل پژوهشی بوده است که با راهنمایی و داوری متخصصان ذی‌ربط تهیه شده و نتایج آن طی چندین نشست تخصصی در فرهنگستان علوم، دانشگاه‌های علوم پزشکی و نیز دانشگاه‌های غیر علوم پزشکی عرضه شده و دیدگاه متخصصان در خصوص راستی‌آزمایی و اعتبارسنجی داده‌های آن به‌دست‌آمده است. امیدوارم این کتاب هم به‌زودی در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد تا علاوه بر آگاهی از تحول در کارکردهای آموزشی دانشگاه چگونگی تحول در اکتشافات و پژوهش‌های علمی به کمک هوش مصنوعی را نیز مطلع شوند و این موضوع دستمایه‌ای برای بهبود کیفیت و خدمات دانشگاه‌ها در حوزه‌های یاد شده شود.
کلیدواژه ها: هوش مصنوعی و آینده آموزش دانشگاهی در ایران | محمد حسینی مقدم | هوش مصنوعی |
دفعات مشاهده: 330 بار |
دفعات چاپ: 26 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
