EN fa

پنل اول همایش «تاریخ، آموزش و زیست دانشگاهی در دانشکده نفت آبادان»

 | تاریخ ارسال: 1401/2/19 | 
دانشکده نفت آبادان چگونه به یک کالج با استانداردهای روز جهانی تبدیل شد؟
رضا ماحوزی گفت: انتخاب استادان آمریکایی، انگلیسی، آلمانی، هلندی و ایرانی، حضور تعدادی از استادان در خوابگاه های شبانه روزی، تعامل مستمر علمی دانشکده با همتایان خود در سراسر جهان خاصه آمریکا، تهیه کتاب‌ها و ژورنال های روز، حضور جدی محصلان در میدان های صنعتی و بازتاب این حضورها در فعالیت های آموزشی و غیر،  همگی فضای آموزشی دانشکده را در سطح استانداردهای جهانی ارتقا داده بود.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همایش «تاریخ، آموزش و زیست دانشگاهی در دانشکده نفت آبادان(۱۳۱۸-۱۳۵۹) دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه از سوی  موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد.
رضا ماحوزی در ابتدای این نشست با اشاره به روند شکل‌گیری دانشکده صنعت نفت گفت: دانشکده صنعت نفت در ابتدا آموزشکده فنی در شهر آبادان بود که کارش تربیت مهندس صنفت برای کار در پالایشگاه آبادان بود. این آموزشگاه تا پایان دهه ۲۰ یعنی مقارن با ملی شدن صنعت نفت در فرم و محتوا هویتی انگلیسی داشت. این هویت یک سال پس از کودتا ۲۸ مرداد تغییر وضعیت داد و تاریخ جدیدی را برای این مرکز آموزش عالی رقم زد. بدین معنا تاریخ مرکز آموزش عالی فنی و حرفه‌ای آبادان از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۵۹ یعنی تا آغاز جنگ ایران و عراق که منجر به تعطیلی فعالیت‌های آن مرکز شد به دو دوره قبل از ملی شدن صنعت نفت و بعد از کودتای ۲۸ مرداد قابل تفکیک است. از سال ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۳ این مرکز آموزشی فاقد فعالیت بود.
او ادامه داد: تغییر برنامه‌های آموزشی حرفه‌ای بعد از کودتای ۲۸ مرداد را باید ذیل تحولات اجتماعی و سیاسی روزگار خود از یکسو و تحولات معطوف به برنامه دوم عمران و سازندگی از سوی دیگر روایت و فهم کرد.
به گفته ماحوزی، منوچهر اقبال مدیر عامل شرکت نفت ایران در آستانه تدوین برنامه دوم عمران و سازندگی جهت تغییر فعالیت‌های این آموزشکده با چندین دانشگاه آمریکایی تماس گرفت و در نهایت کالج لافایت ایستون پنسیلوانیا و نمایندگان کاردان آن که قبلا در مدرسه کالج البرز سالیانی را سپری کرده بودند برنامه‌ای تلفیقی، مرکب از دانش و فناوری روز حوزه صنعت نفت و عناصر فرهنگی ایران ارائه کردند.
او با بیان اینکه طبق طرح جدید لافایت، دانشکده می‌بایست در فرایند سخت و جدی از بین صدها علاقه‌مند به تحصیل در این آموزشکده که این بار با عنوان دانشکده نفت آبادان یا همان alt شناخته می‌شد، تعداد محدود کمتر از ۴۰ و بعد ۸۰ نفر را در کنکور اختصاصی و مصاحبه شخصیت‌شناسانه گزینش می‌کرد و در تمام دوره‌های تحصیلی بر آنها نظارت می‌کرد.
عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی گفت: والتر گروز با پذیرفتن ریاست دانشکده نفت آبادان در سال های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۱ این دانشکده را بر اساس الگوی معین و شناخته شده آمریکایی طراحی کرد. او به ارزش‌های این دانشکده که سومین الگوی شناخته شده جهانی در حوزه صنعت نفت به حساب می‌آید واقف بود و آن را کالج بزرگ کوچک نامید. زمان نشان داد که این توصیف تا چه اندازه درست بود و فارغ‌التحصیلان این دانشکده در صنعت داخلی و مراکز دانشگاهی و صنعتی جهان به خوبی درخشیده است.
او با اشاره به راه اندازی رشته‌هایی چون مهندسی شیمی، مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی نفت و ... و نیز برگزاری دوره‌هایی عنوان کرد: فارغ از تعداد رشته‌ها که بر اساس تحولات جهانی حوزه صنعت نفت و رشد تکنولوژی‌های روز به تصویب و اجرا می‌رسید و تغییراتی که در شکل تحصیل دانشجویان خواه به صورت سالیانه یا ترمی یا کوارتری انجام می‌شد، دانشکده سخت‌گیری بسیاری بر فرایند آموزشی دانشجویان اعمال می‌کرد. به گونه‌ای که مثلا در سال ۴۱ از بین ۷۸ دانشجوی ورودی سال ۳۷ تنها ۳۹ نفر فارغ‌التحصیل شدند.
ماحوزی گفت: انتخاب استادان آمریکایی، انگلیسی، آلمانی، هلندی و ایرانی، حضور تعدادی از استادان در خوابگاه‌های شبانه روزی، تعامل مستمر علمی دانشکده با همتایان خود در سراسر جهان خاصه آمریکا، تهیه کتاب‌ها و ژورنال های روز، حضور جدی محصلان در میدان های صنعتی و بازتاب این حضورها در فعالیت های آموزشی و غیر،  همگی فضای آموزشی دانشکده را در سطح استانداردهای جهانی ارتقا داده بود.
به گفته او، این سطح آموزشی با کیفیت و مشارکت استادان و دانشجویان و فعالیت‌های بین‌المللی آنها را پس از فارغ‌التحصیلی به مهندسی توانا و با اعتماد به نفس در عرصه بین‌المللی و داخلی تبدیل کرد. در کنار تحصیل جدی و سخت دانشکده، فضای دانشجویی آن مرکز علمی را از دیگر مراکز علمی که هویتی استاد سالار یا وزیر سالار داشتند متمایز می‌کرد. چهار بلوک شبانه‌روزی، و یک رستوران آشپزخانه مجهز به دانشجویان این امکان را می‌داد تا در ۴ یا ۶ سال تحصیل دانشکده بتوانند در پرورش شخصیت خود و دیگران سعی بلیغ داشته باشند.
ماحوزی در پایان به بخشی از برنامه‌های در نظر گرفته شده برای دانشجویان و تشکیل کمیته ها و شورای های مختلف اشاره کرد.
کریم سلحشور رئیس دانشگاه صنعت نفت آبادان در این همایش سخنرانی خود را با عنوان «دانشکده نفت آبادان نگین آموزش عالی صنعتی ایران» ارائه کرد و گفت: دانشکده نفت آبادان چند ویژگی خاص در این دوره داشته است که می‌توان از آن در رفع معضلات آموزش عالی استفاده کرد؛ صنعت نفت در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی با راه اندازی نخستین چاه در مسجد سلیمان شکل می گیرد و پس از آن تکنولوژی‌های نوینی در صنعت نفت وارد می‌شود و بعد از چهار سال در سال ۱۲۹۱ پالایشگاه آبادان برای تولید محصولات و فروش در بازه ۱۲۹۱ تا ۱۳۱۸ آموزشکده فنی را شکل می دهد چون نیاز به تربیت نیروی متخصص بوده است.
او ادامه داد: بعدها این آموزشکده به دانشکده نفت آبادان و بعد به دانشگاه صنعت نفت مبدل می‌شود. دانشکده نفت دانشگاه تهران قبل از دانشگاه آبادان شکل می‌گیرد اما اگر وارد جزئیات شویم می فهمیم از سال ۱۳۱۸ آموزش مهندسی با دانشکده نفت شکل می‌گیرد و این هم از الگوی منحصر به فردی تبعیت می کرد که آن را در کشور نداشتیم.
او با بیان اینکه نظام آموزش مهندسی در کشور با فعالیت دانشکده نفت آبادان شکل می‌گیرد عنوان کرد: امروز برای رفع مشکلات متفکران قائل به نسل‌های مختلف  در آموزش عالی هستند اما از چهار مولفه اصلی در دانشگاه نسل چهارم با سرفصل‌هایی چون ثروت آفرینی، مهارت آفرینی، بین المللی شدن و ارتباط با صنعت یاد می‌کنند.
به گفته سلحشور، این ویژگی‌ها که با عنوان دانشگاه نسل چهارم مطرح شده با نظام آموزش مهندسی در دانشگاه صنعت نفت آبادان انطباق دارد.  
رئیس دانشگاه صنعت نفت آبادان یکی از تفاوت‌های بارز دانشگاه صنعت نفت آبادان را شکل‌گیری آن بر اساس نیاز صنعت دانست و افزود: متاسفانه امروزه تاسیس مؤسسات بر اساس نیاز صنعت نیست چون ارتباط دانشگاه با صنعت بسیار مهم است اما در سایر مؤسسات نیست.
او عنوان کرد: از گذشته تا کنون ما در مهندسی نفت با زیرشاخه‌هایش دوره هایی برگزار شده که بسیاری از آنها را دانشکده نفت بنیان گذاشته و مبتکر بسیاری از رشته‌های امروزی دانشکده صنعت نفت آبادا ن است.
سلحشور با بیان اینکه در اوصاف مهارت آفرینی عواملی چون جذب نخبگان، توسعه سرمایه انسانی و ... مطرح است گفت: بسیاری از این مولفه ها در نظام دانشکده نفت مورد توجه بوده و در برنامه‌ریزی‌ها از آن استفاده می‌شده است. نظام دانشکده نفت آبادان منحصر به فرد بود و ارتباطش با آموزش عالی به این شکل امروزی نبود. امروزه ورودی‌های دانشگاه با کنکور هستند اما این دانشکده کنکور اختصاصی و مصاحبه مستقل داشت و در ادوار گذشته کسانی که وارد این دانشکده می شدند همه دانش‌آموزان نخبه و رتبه‌های اول شهرهای خودشان بودند.
او درباره بین‌المللی شدن و ارتباط آن با دانشکده نفت توضیح داد: محتوای درس‌ها بسیاری به زبان انگلیسی بود. در مولفه ارتباط صنعت با دانشگاه هم باید گفت شهر آبادان با پالایشگاه شکل می‌گیرد حتی معماری شهر از آن نشات گرفته است. اکنون هم ستون‌های شهر را دانشگاه نفت شکل داده و نظام اجتماعی هم متاثر از آن است. حتی کلمات محاوره‌ای هم از دوران قبل به جا مانده که تحت تاثیر مؤسسه و پالایشگاه نفت آبادان است و بسیاری از کلمات آبادان انگلیسی است.
سلحشور با تاکید بر اینکه دانشکده نفت مصداق بارز پاسخگویی به نیازهای صنعت و جامعه است که در نسل چهارم دانشگاه مطرح می شود یادآور شد: این در حالی است که امروزه به دلیل عدم ارتباط فارغ التحصیلان دانشگاهی با مشاغلشان یاس و سرخوردگی به وجود آمده و بسیاری از دوره های آموزشی در موسسات آموزش عالی انطباقی با نیازهای جامعه و حوزه صنعت ندارد.
او در پایان با بیان اینکه دانشگاه‌های ما امروز بیشتر مبتنی بر نظریه است تا ارتباط با نیازهای جامعه و صنعت تاکید کرد: می‌توان بحران‌های کنونی آموزش عالی را با استفاده از تجربیات دانشگاه نفت برطرف کرد.
محسن متوسل رئیس دانشکده نفت آبادان نیز در این همایش طی سخنانی گفت: دانشکده در سال ۵۹ در زمان جنگ به گچساران و بعد به اهواز منتقل شد. بعدها موسسات آموزشی را با الگو از دانشکده نفت و در سال ۶۹ دانشگاه صنعت نفت را تشکیل دادند.
او افزود: تعصب به وزارت نفت در نیروهای فارغ التحصیل این دانشگاه وجود دارد و این نکته بسیاری بارزی در ۳۱ سال تاسیس آن است.
متوسل عنوان کرد: انتظار این است همه از این دانشگاه ۸۳ ساله حمایت کنند چون بعد از مدتها یک برنامه راهبردی را تهیه کرده و نقشه راهی را برای مدت ۵ سال تعریف کرده و قابل تعمیم برای دوره‌های بالاتر است.
مهدی ماحوزی نیز در ادامه با ارائه سخنرانی خود با موضوع «دانشکده نفت آبادان آنچنان که من می‌شناسم» گفت: مجله وزین زندگی نو در شماره ۱۶۳ سال هشتم نیمه خردادماه ۱۳۹۲ صفحه هفت از من خواست پیرامون آبادان و دلبری هایش مطلبی بنویسم. این درخواست سخت به دلم نشست و بی اختیار این بیت بلند سعدی را بر زبان آوردم؛ رقیب گفت برین در چه می کنی شب و روز... این« در» همان در دانشکده نفت آبادان است. آبادان سرزمین شگفت و انگیز و پرجاذبه است و نماد دوستی و راست نگری است.
او ادامه داد: این شهر لبریز از انگیزش است وهفت سال تمام از جوانی های من را با دلبرهایش اشباع کرد و سه فرزند دلبند مرا در آغوش خود پرورده است. در این پهن دشت محبت شور و اشتیاق موج می زند و پالایشگاه همانند ساعت کار می کند. مراکز آموزشی و علمی نفت، نماد برنامه ریزی، دقت، سرعت عمل و امانت در متن و رفتار است.
او افزود: آموزشگاه‌های حرفه‌ای و فنی از برکات دانشکده نفت آبادان به شمار می‌آید، از سوی دیگر آبادان در خلال ۸ سال دفاع مقدس با قامتی افراشته و با نثار خون جوانانی دلباخته ایستاد و ایستاد تا برنامه اهریمنان دیو خو را نقش بر آب کرد.
ماحوزی عنوان کرد: از سوی دیگر از خارج از حوزه نفت گاز و پتروشیمی از مردم کوچه و بازار تا سازمان‌های اداری، فرهنگی و شهری دوستی، عاطفه، انصاف، دلبستگی و گره گشایی موج می زد. در عرصه فعالیت های اجتماعی و تربیتی هم دانشمندانی چون مطهری و محیط طباطبایی در این دانشگاه فعالیت کردند.

 




CAPTCHA
دفعات مشاهده: 175 بار   |   دفعات چاپ: 50 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 0 بار   |   0 نظر